[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Patrz: J.Otrêbski,Imiona pierwszej chrzeœcijañskiej pary ksi¹¿êcej w Polsce, Slavia Occ.18 (1947), gdzie zebrana i omówiona krytycznie literatura, oraz G.La-buda, D¹brówka czy Dobrawka, tam¿e, gdzie wykazano, i¿ Thietmarzna³ to imiê w wersji polskiej.W XII i XIII wieku uleg³o ona spiesz-czeniu na Dobrawka, Dobrochna.PóŸniej od formy polskiej pojawi³asiê w piœmiennictwie czeska forma: Dubrava (u Cosmasa i w Rocznikachpraskich).Poniewa¿ póŸniejsze Roczniki polskie opiera³y siê na Rocz-nikach praskich, recypowa³y one ow¹ czesk¹ formê, spieszczaj¹c j¹ po-tem na Dubravka.W XIV wieku zaczêto odczuwaæ tê formê jako cze-chizm i dlatego spolszczono j¹ na; D¹brówka.— 287 Aluzja do Ewangeliiœw.Jana, R.2, 16.288Z powy¿szej wypowiedzi Thietmara wynika, i¿ pisz¹c ten rozdzia³dysponowa³ on co najmniej dwiema nie pokrywaj¹cymi siê ze sob¹ rela-cjami.Namque haec Christo fidelis dum coniugem suum vario gentilitatiserrore implicitum esse perspiceret, sedula revolvit angustae mentisdeliberacione, qualiter hunc sibi sociaret in fide; omnimodis placarecontendit, non propter triformem mundi huius nocivi appetitum,quin pocius propter futurae mercedis laudabilem ac universis fide-libus nimis desiderabilem fructum.56.Haec sponte sua fecit ad tempus male, ut postea diu operarivaluisset bene.Namque in quadragesima, quae coniuncionem pre-dictam proxima sequebatur, cum a se abstinentia carnis et afflic-cione corporis sui decimacionem Deo acceptam offerre conaretur.dulci promissione a viro suimet propositum frangere rogatur.lllaautem ea racione consensit, ut alia vice ab eodem exaudiri faciliuspotuisset.Quidam dicunt, eam in una carnem manducasse quadra-gesima, alii vero tres.Audisti nunc, lector, delictum eius; modoconsidera fructum eligantem piae voluntatis illius.' Laboravit enimpro conversione coniugis sui äc exaudita est a benignitate Condi-toris sui, cuius infinita bonitate persecutor suimet studiosus resi-puit, dum crebro dilectae uxoris ortatu innatae infidelitatis toxi-cum evomuit et in sacro baptismate nevam originalem detersit.Etprotinus caput suum et seniorem dilectum membra populi hactenusdebilia subsequuntur et nupciali veste recepta inter caeteros Christiadoptivos numerantur.Iordan, primus eorum antistes, multum cumeis sudavit, dum eos ad supernae cultum vineae sedulus verbo et289 Ca³y ten przekaz jest wiarogodny.Chrzest Mieszka by³ niew¹tpli-wie nastêpstwem ma³¿eñstwa z Dobraw¹ i w jego dojœciu do skutkuksiê¿niczka czeska odegra³a powa¿n¹ rolê.Decyduj¹ce jednak by³y mo-tywy polityczne.W nauce ró¿nie oœwietlano te motywy.K.Tymie-niecki, Spo³eczeñstwo S³owian lechichkich, Lwów 1928, s.182, pod-kreœla wp³yw chrztu na wzmocnienie w³adzy ksi¹¿êcej w Polsce; M.Z.Jedlicki, Stosunek prawny, s.440, widzi w przyjêciu chrztu przezMieszka chêæ uniezale¿nienia siê od ewentualnej akcji misyjnej ze stronyNiemiec; G.Labud a, Studia, s.74 i n., podaje jako motyw chêæ stwo-rzenia przeciwwagi wobec oœrodka kultu pogañskiego w Radogoszczy,który promieniowa³ na s¹siednie ziemie s³owiañskie, tak¿e i polskie;Z.Wojciechowski, Pocz¹tki chrzeœcijañstwa, s.214 i nn., uwa¿a, i¿przyjêcie chrztu by³o „integraln¹ czêœci¹ uk³adu politycznego z r.963''.Je¿eli uk³ad ten mia³ daæ rezultaty i zlikwidowaæ niebezpieczeñstwowieleckie, Mieszko musia³ przyj¹æ chrzest, by móc skutecznie wyst¹piæwobec silniejszych od niego dot¹d religijnie Wieletów.Chrzest Polskile¿a³ w interesie Niemiec i dlatego cesarz godzi³ siê na niezale¿n¹ odNiemiec organizacjê koœcieln¹.Por.wnikliw¹ analizê problemu chrztuMieszka u J.Widajewicza, Chrzest Polski, passim.w³adc¹ posz³y u³omne dot¹d cz³onki spoœród ludu i w szatê godow¹przyodziane, w poczet synów Chrystusowych zosta³y zaliczone.Ichpierwszy biskup Jordan290 ciê¿k¹ mia³ z nimi pracê, zanim, nie-zmordowany w wysi³kach, nak³oni³ ich s³owem i czynem do upra-wiania winnicy Pañskiej 291.I cieszy³ siê wspomniany m¹¿ i szla-chetna jego ¿ona z ich legalnego ju¿ zwi¹zku292, a wraz z nimi ra-dowali siê wszyscy ich poddani, i¿ z Chrystusem zawarli ma³¿eñ-stwo.Potem urodzi³a zacna matka syna, bardzo do niej niepodob-nego, sprawcê zguby wielu matek, którego nazwa³a imieniem swegobrata Boles³awa i który — trzeba to powiedzieæ — jej przede wszy-stkim okaza³ sw¹ z³oœæ do czasu ukrywan¹ 293, nastêpnie zaœ sro¿y³siê przeciw krewriym, jak to jeszcze przedstawiê poni¿ej 294.57 (36).Kiedy matka Boles³awa umar³a295, jego ojciec poœlubi³bez zezwolenia Koœcio³a mniszkê z klasztoru Kalbe296, która by³acórk¹ margrabiego Teodoryka297.Oda — by³o jej imiê i wielk¹by³a jej przewina.Albowiem wzgardzi³a Boskim oblubieñcem daj¹cpierwszeñstwo przed nim cz³owiekowi wojny298, co spotKalo siêz potêpieniem ze strony wszystkich dostojników Koœcio³a, a w szcze-gólnoœci jej czcigodnego biskupa Hildiwarda299.Z uwagi jednakna dobro ojczyzny i koniecznoœæ zapewnienia jej pokoju nie przy-sz³o z tego powodu do zerwania stosunków, lecz znaleziono w³a-œciwy sposób przywrócenia zgody.Albowiem dziêki Odzie powiêk-szy³ siê zastêp wyznawców Chrystusa300, powróci³o do ojczyznywielu jeñców 301, zdjêto skutym okowy 302, otwarto bramy wiêzieñprzestêpcom303.Mam wiêc nadziejê, ¿e Bóg przebaczy³ jej wielkigrzech, jakiego siê dopuœci³a, skoro tak wielk¹ okaza³a gorliwoœæw tym zbo¿nym postêpowaniu.Lecz, z drugiej strony, Pismo œwiêtemówi nam, i¿ daremnie stara siê przeb³agaæ Boga ten, kto obrawszyn³a pocz¹tku z³y sposób ¿ycia, nie chce go potem ca³kiem porzuciæ 304.290 P.Ks.II, uw.111.291 Z powy¿szego przekazu wynika, ¿e akcja misyjna Jordana natra-fia³a w Polsce na du¿e opory, co przeczy poprzedniemu zdaniu Thietmara.292 Dopiero chrzest zalegalizowa³ ma³¿eñstwo Mieszka i Dobrawy.Z punktu widzenia ówczesnego prawa kanonicznego ich dotychczasowema³¿eñstwo by³o wa¿ne, choæ niedozwolone.293 Wiadomoœæ wyraŸnie tendencyjna, by zohydziæ Boles³awa.W chwiliœmierci matki liczy³ on zaledwie 10 lat, wiêc nie mia³ mo¿noœci okazaæjej swojej z³oœci, i to w dodatku „do czasu ukrywanej".294 Rozdz.58.— 295 Cosmas, Chronica Boemorum, I, 27 (s.49) podajedatê œmierci na rok 977.— 296 Nad Muld¹.— 297 Wymieniony wielokrotniemargrabia Marchii Pó³nocnej (965—985).operê invitavit.Tunc congratulantur legitime coniugati, predictusmas et nobilis femina, illisque subdita omnis familia gaudet se inChristo nubsisse.Post haec peperit bona mater filium longe sibi de-generem et multarum perniciem genitricum, quem fratris sui no-mine Bolizlavi appellavit, hunc inquam, qui in eadem primo laten-tem naaliciam aperuit deindeque in viscera sevit, ut in sequentibusa me manifestum fit.57.(36.) Sed cum mater eiusdem obiret, pater eius imam sancti-monialem de monasterio, quod Calva dicitur, Thiedrici marchionisfiliam, absque canonica auctoritate duxit.Oda fuit nomen eius, etmagna erat presumptio illius.Spreverat enim sponsum caelestem,preponens ei virum militarem, quod cunctis aecclesiae rectoribuset maxime antistiti suimet venerabili Hilliwardo displicuit.Sedpropter salutem patriae et corroboracionem pacis necessariae nonvenit hoc ad diseidium, sed reconciliacionis continuae remedium sa-Iubre.Namque ab ea Christi servitus omnis augebatur, captivorummultitudo ad patriam reducitur, vinctis catena solvitur, reisque car-cer aperitur; et ut spero, ei magnitudo perpetrati facinoris a Deoremittitur, cum in ea tantae pietatis dileccio cognoscitur.Legimus298 Thietmar w swoim zapale moralizatorskim chce tu podkreœliæ kon-trast miêdzy Chrystusem uosabiaj¹cym pokój a œwieckim ksiêciem pa-raj¹cym siê wojn¹.299 Biskup halbersztadzki, któremu podlega³ jurysdykcyjnie klasztorw Kalbe jako znajduj¹cy siê na terenie jego diecezji.Por.Ks.II, uw.87.300 Jest rzecz¹ mo¿liw¹, ¿e razem z Od¹ przyby³a do Polski pewnailoœæ duchownych niemieckich, która wzmocni³a akcjê misyjn¹.301 W nauce przyjmuje siê, i¿ byli to jeñcy z nieuda³ej wyprawy ce-sarskiej na Polskê w r.979 [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

listy-do-eda.opx.pl