Jerzy.Brzezinski. .Metodologia.Badań.Psychologicznych.(2004).(PWN)

Linki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak�e odwo�ywanie si� do opinii eksperta, np.psychiatry, w zakre�sie doboru osób z okre�lonym rozpoznaniem psychiatrycznymnie rozwi�zuje pro�blemu.Diagnoza psychiatryczna daleka jest jeszcze odjednoznaczno�ci i precyzji.Nadal mo�na spotka� si� z diagnozami, którewzajemnie si� wykluczaj�.Z podob�nych powodów niereprezentatywna mo�e okaza�si� próba skompletowana na pod-231stawie ochotniczych zg�osze�.Mo�e najbardziej godna zaufania � z nielosowychsposobów budowy próby � jest ta, która zosta�a utworzona technik� doborukwo�towego.O ka�dym z tych sposobów, a o losowym najwi�cej, b�dzie mowa w kolej�nychpunktach niniejszego rozdzia�u.2.Dlaczego próba z�o�ona z ochotników jest stronnicza?Tylko pozornie próba skompletowana w wyniku ochotniczych zg�osze� do udzia�u wbadaniach empirycznych mo�e by� reprezentatywna.W rzeczywisto�ci jest ona wpewnym (jakim?) stopniu tendencyjna, gdy� grupa ochotników ró�ni si� tym odpozosta�ych osób, �e wyrazi�a zgod� na udzia� w badaniach, który nie by�obowi�z�kowy, �e uwa�nie czyta�a pras� codzienn� zwracaj�c uwag� na og�oszenia.Ochot�nicy ró�ni� si� od nieochotników tak�e pod innymi wzgl�dami, a to mo�espowo�dowa�, �e uzyskane przez nich wyniki b�d� nietypowe dla populacji jakoca�o�ci.Zasi�g naszych wniosków z bada� przeprowadzonych na takich osobachby�by ograniczony tylko do pewnego fragmentu populacji.Przed b��damispowodowany�mi faktem, �e badaniom poddano ochotników ostrzegaj� m.in.Reid(1972, s.89-90) oraz Rosenthal i Rosnow (1975, 1984, s.187; Rosnow,Rosenthal, 1976).Zreferujmy teraz wyniki bada� Rosenthala i Rosnowa, przeprowadzonych nad�portretem psychologicznym" osoby ochotniczo zg�aszaj�cej si� do udzia�u wba�daniach psychologicznych.Dokonany przez wy�ej wymienionych psychologówprzegl�d bada� empirycznych, w których wykorzystano ochotników, doprowadzi� ichdo sporz�dzenia �portretu psychologicznego" ochotnika, obejmuj�cego 17 cech.Cechy charakterystyczne, ró�ni�ce ochotników od nieochotników uj�te zosta�y wtrzy grupy.Pierwsza grupa obejmuje 5 cech, które � jak s�dz� mo�na takpowie�dzie� � s� w tym portrecie najbardziej dominuj�ce i najlepiejudokumentowane.Nale�� do nich:wy�szy poziom wykszta�cenia,przynale�no�� do wy�szej klasy spo�eczno-ekonomicznej; wy�szy statusspo�eczny,wy�szy poziom inteligencji,wy�szy poziom zmiennej aprobaty spo�ecznej (w sensie: Nederhof, 1991;Drwal, 1995 s.57-66),wi�ksze zsocjalizowanie.Druga grupa obejmuje 6 cech, �rednio udokumentowanych.S� to:(6) zwi�kszona tendencja do poszukiwania stymulacji; widoczne jest to zw�a�szcza w ch�ci uczestniczenia w badaniach nad stresem, deprywacj� sensoryczn�czy hipnoz�,232zwi�kszona tendencja do zachowa� niekonwencjonalnych (np.w sferzezachowa� seksualnych),ochotnikami s� raczej kobiety, ale w przypadku bada� nad stresem s� toraczej m�czy�ni,ni�szy poziom autorytaryzmu,ochotnikami s� raczej wyznawcy religii �ydowskiej ni� protestanckieji raczej protestanckiej ani�eli katolickiej (uwaga: badania dotyczy�y populacjiame�ryka�skiej),ni�szy poziom konformizmu, ale w przypadku kobiet bior�cych udzia�w badaniach o profilu klinicznym jest odwrotnie.Trzecia grupa obejmuje 6 cech najmniej udokumentowanych.S� to:(12) ochotnicy pochodz� z mniejszych miast (zw�aszcza gdy s� to badania0 charakterze kwestionariuszowym),zwi�kszone zainteresowanie religi� (te� raczej w badaniach kwestionariu�szowych),wi�kszy poziom altruizmu,ochotnicy s� bardziej otwarci (ang.self-disc�osing),w badaniach nad lekami, hipnoz� czy ogólniej, w badaniach typu me�dycznego ochotnicy wykazuj� ni�szy poziom przystosowania,ochotnicy s� m�odsi, chyba �e badania maj� charakter laboratoryjny1 bior� w nich udzia� kobiety.Ilustracj� b��dów wynikaj�cych z doboru ochotników do bada� mog� by�do�wiadczenia z LSD, jakie przeprowadzili przed laty dwaj psychologowieamery�ka�scy Timothy Leary i Richard Alpert.Zainteresowa� ich wp�yw LSD naosobo�wo�� przest�pcy; zak�adali, i� dzi�ki faktowi, �e LSD wywo�uje u danejjednostki specyficzne prze�ycia psychiczne, mo�na go b�dzie wykorzysta� dolepszego po�znania siebie, a tym samym do pe�niejszego rozwoju osobowo�ci.Zazgod� w�adz i wi�niów Leary i Alpert przeprowadzili swoje badania.Wynikipotwierdzi�y ich przewidywania.Stwierdzili m.in.spadek recydywy poopuszczeniu wi�zienia przez osoby poddane dzia�aniu LSD.Jednak�e dalszeobserwacje, a tak�e badania powtó�rzone w innych o�rodkach przez innychbadaczy, przy zastosowaniu specjalnych metod kontroli, nie potwierdzi�ypierwotnych wyników.Okaza�o si�, �e czynni-i kiem powoduj�cym spadek recydywynie by� LSD, ale cechy osób wyselekcjo-I nowanych do bada�.Oparto je bowiem naochotnikach i w ten sposób stworzono mo�liwo�� zg�aszania si� przest�pcom, uktórych szansa powtórnego trafienia do wi�zienia by�a znikoma.Wydaje mi si�,�e mog�y to by� osoby, które do wi�zienia trafi�y przypadkowo i sam pobyt w nimby� dla nich czynnikiem tak traumatyzu-j�cym, �e za wszelk� cen� chcia�y si�uwolni� od niego, a tym samym unikn�� mo�liwo�ci powrotu.Dlatego te� zg�osi�ysi� do bada�, z którymi wi�za�y okre�lo-I k nadzieje.1Informacje o powy�szych badaniach poda�em za Jankowskim (1972, s.80-87).Inna ilustracja.Na ochotnikach prowadzone by�y przed laty s�ynne badania grupyKinseya (Kinsey i in., 1948, 1953).Dotyczy�y one wzorców zachowa� se�ksualnychm�czyzn i kobiet i obj�y 8 tys.m�czyzn i 12 tys.kobiet.Badania mia�ycharakter ankietowy i przeprowadzone by�y na osobach, które ochotniczo zg�osi�ysi� aby wzi�� w nich udzia�.Z wcze�niej przeprowadzonych przez Mas��owa (1942;por.Rosenthal, Rosnow, 1984, s.186-187) bada� nad zwi�zkiem zachowa�seksualnych kobiet z poczuciem ich w�asnej warto�ci wynika�o, i� osoby, którecechowa� wysoki poziom tej zmiennej charakteryzowa�a jednocze�nie tenden�cja dopodejmowania zachowa� niekonwencjonalnych w sferze seksu.Z kolei pó��niejszebadania (Maslow, Sakoda, 1952; por.Rosenthal, Rosnow, 1984, s.186-187), któreobj�y cz�� próby Kinseya pokaza�y, i� ci badani plasowali si� w strefiewysokich wyników skal mierz�cych poczucie w�asnej warto�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

listy-do-eda.opx.pl

ebook @ pobieranie @ download @ pdf @ do ÂściÂągnięcia

Linki