[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Co do lamania w taki sposób przysiegi w myslach, stawiaja rabini te zasade, izjest ono dozwolone, jezeli jest sie do tej przysiegi zmuszonym.  Jezeli wieczwierzchnosc chrzescijanska wzywa zyda (wyznajacego zasady Talmudu) doprzysiegi, to ze wzgledu na wyluszczone tu zasady nie wypada sadzic inaczej,jak tylko, ze zyd z powodu przymusu nie uwaza sie zobowiazanym do wyznaniaprawdy. Jezeli król - wspomina tu ksiazka, - rozkaze przysiegac i zeznac na innegozyda, czy ten zgrzeszyl z goja, aby go (w razie wystepku) ukarac smiercia, toprzysiega taka zwie sie przymusowa i musi byc w myslach zlamana. Inny rabin naucza: „jezeli kaze przysiegac zydowi, ze nie bedzie chcialwynosic z kraju, to zyd powinien myslec: „dzisiaj (nie bede chcial wynosicsie)"; jezeli ksiaze zazada wyraznie, aby nigdy sie nie wynosic, to zydpowinien myslec: „pod tym i tym warunkiem". Wyrazniej ucza potem dalej:.  Wszystko jednakze uchodzi tylko wtedy, kiedy sieo tym nie dowie balwochwalca; gdyby sie jednak dowiedzial, to zabrania sielamac przysiege, gdyz imie boskie byloby wtedy zniewazone. Dlatego tez zostal ukarany Zedekias, gdyz zlamal przysiege wykonanaNabuchodonzorowi pomimo, ze przysiega ta byla wymuszona.  Jezeli zyd chwali sieczasami z wiernego dotrzymania swojej przysiegi wojskowej, to mozna mu zatemprzypomniec, ze o zlamaniu tej przysiegi „balwochwalca" bardzo latwo moze siedowiedziec. Rabini przypominaja w ogóle, ze tajnie grzeszyc wolno, tylko trzeba siewystrzegac od wykrycia, aby wiara zydowska, zydostwo nie zostaly splamionewobec wypadku.(Chagiga 16; Kidd.40; Majm.Jad ch.4, 11, f.31, 1; Mose Mikk.seph.miz.gad.f.132 i wielu; porównaj Baba K.113) Caly szereg ksiag zydowskich zawiera nauki, które mówia, aby zyd silniewierzyl, iz wszystkie grzechy beda mu w dniu pojednania (sadny dzien)odpuszczone, nawet te najciezsze, a pomiedzy tymi i krzywoprzysiestwa, przyczym nie ma jednak mowy o obowiazku wynagrodzenia szkody. I chrzescijanin wierzy takze w odpuszczenie grzechów, ale on nie wie, zebezwzglednym warunkiem tego odpuszczenia jest wynagrodzenie szkody inaprawienie znieslawionej czci blizniego. Wspomniane tu wypadki dla wyzej wskazanych uczonych chrzescijanskich nieusuwaja watpliwosci, tylko wnosza aby dozwolona byla zwykla przysiega synagogize strasznymi polaczona klatwami, gdyz czlowieka troche wrazliwego umyslupowstrzyma od krzywoprzysiestwa. Konsekwentnie musza sobie jednak powiedziec: jezeli bym te cala budowe nauki orabinizmie uwazal za boska, sadzilbym, ze dzialam konsekwentnie, co wiecejuwazalbym sie nawet za zobowiazanego lamac narzucona mi przysiege w duszy. Albowiem kto ma prawo zadac ode mnie przysiegi, iz dom mój nie jest domemmoim? Klamstwem obrazilbym Boga, gdybym pozwolil na to: a poniewaz jako rabinistawedlug przykladu Akiby, „drugiego Mojzesza", moge czynic najobszerniejsze wduchu zastrzezenia, to przysiegalbym na to, czego by ode mnie zadano, amyslalbym przeciwnie. Albo gdyby szlo o dobro najwyzsze, o zycie, to móglbym jako wyznawca Talmudu,posadzony o zbrodnie, morderstwa nie-zyda przysiegac, iz czlowiek nie zostalzabity, a myslec: „zwierze jest zabite".  Dla czlowieka posiadajacego wladzewlasnego sadu, konsekwentnego, jest wszystko jedno, czy przysiega taka wykonanazostala uroczyscie czy prywatnie.  Niektóre inne punkty poruszylem tylkopowierzchownie, poniewaz to juz wystarcza, co powiedzialem.  I tak maja zydzinastepujaca szczególna modlitwe, która w sadny dzien odmawiaja, która siejednak rózni od wspomnianego generalnego odpuszczenia" [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

listy-do-eda.opx.pl