[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dlatego nam jest potrzebne u�wiadomieniepodstaw polityki, bez którego to u�wiadomienia �ywotne i zdrowe narody,obdarzone silnymi instynktami tradycyjnymi, mog� si� dobrze obej��.Nasza historia jest nie tylko krótsza od historii innych narodów politycznych,ale jest mniej jednolita � odznacza si� zmienno�ci� losów i wp�ywówustalaj�cych w narodzie polityczne instynkty.St�d nasze instynkty i uczuciapolityczne s� chwiejniejsze, p�ytsze, �atwiej ulegaj� wp�ywom obcym i �atwiejsi� daj� z duszy wyrywa�.A te wp�ywy obce s� tak silne, �e ka�dy, najzdrowszyi najbardziej w swym charakterze ustalony naród musia�by im ulec w mniejszejlub wi�kszej mierze.Nie posiadaj�c od stu z gór� lat w�asnego pa�stwa,rz�dzeni przez obcych, wychowywani w obcej szkole przez obcych ludzi, w dwóchzaborach nie posiadamy ju� w�a�ciwie �adnych prawie instytucji, które bypomna�a�y i wzmacnia�y w naszych duszach pierwiastki, sk�adaj�ce si� napoczucie narodowe.Urabiamy si� na Polaków tylko pod wp�ywem wychowaniadomowego, literatury i wzajemnego oddzia�ywania moralnego, a w�a�ciwie �yjemytym, co nam w duchowo�ci naszej pod tym wzgl�dem przesz�o�� zostawi�a.Wewn�trznadto mamy �ywio� obcy, �ydowski, który coraz bardziej si� wdziera w sfer�naszego �ycia duchowego, asymiluj�c si� tylko formalnie, tj.przyjmuj�c j�zyk,a nie b�d�c zdolnym do przyswojenia sobie tych pierwiastków moralnych, którecz�owieka czyni� cz�onkiem narodu i skutkiem tego rozk�adaj�c polskie poczucienarodowe w sferze swego wp�ywu.Skutkiem tego, chc�c mówi� o polityce polskiej, nie mo�na ju� u nas liczy�, �eca�e audytorium posiada w nale�ytym stanie te instynkty i uczucia narodowe,których nawet u�wiadamia� sobie w zdrowym spo�ecze�stwie nie potrzeba i które,jako takie stanowi� wsz�dzie g�ówn� podstaw� polityki.Trzeba zaczyna� odwy�o�enia tych rzeczy, bo inaczej ca�e dalsze rozumowanie mo�e by� stracone.Niech mi pan powie, co to jest w�a�ciwie naród i co to jest narodowa polityka,bo ja tego nie rozumiem? � takie pytanie zada� mi redaktor pisma polskiego przywyj�ciu ze zgromadzenia, na którym przemawia�em o zadaniach naszej politykinarodowej w chwili obecnej.By� to, co prawda, �yd, ale na zebranie owezaproszono go jako Polaka i przedstawiciela od�amu opinii polskiej, zabiera�te� g�os w rozprawach nad spraw� polsk�.A czy tylko �ydzi zdolni s� u naszadawa� takie pytania?.Przed niedawnym czasem rozmawia�em z pracownikiem naukowym z Warszawy, bardzodobrym w czynach Polakiem, cz�owiekiem, którego ca�a praca jest w�a�ciwies�u�b� narodow�.Mówi�em mu o zwi�zku narodowo�ci z pa�stwowo�ci�, a on mi nato:� Czy nie wyobra�a pan sobie innej postaci zbiorowego istnienia ludzko�ci, jakpa�stwo? czy nie przypuszcza pan, �e przyjd� czasy, kiedy ta forma b�dzieprze�yt�? Mnie nieraz przychodzi na my�l, �e na formy naszego bytu zanadtopatrzymy jako na sta�e, �e tak samo nie przewidujemy przysz�ych form, jakcz�onek jakiej� hordy pierwotnej nie przewiduje, ze kiedy� ludzko�� b�dzie �y�aw formach pa�stwowych.Gdy mu odpowiedzia�em, �e takie pytania stanowi� dla mnie czysto oderwanyinteres umys�owy, ale �e nic mnie one nie obchodz� wtedy, gdy mam do czynieniaz etycznymi i politycznymi zagadnieniami dzisiejszego �ycia � okre�li� mniejako cz�owieka praktycznego, a z tonu, jakim to powiedzia� wnios�em, �e wed�ugniego wolno by� i wolno nie by� praktycznym w tym sensie.Inny, równie zdaje si�, dobry Polak, gdy mu wyk�ada�em mój pogl�d na obowi�zkiwzgl�dem swego narodu i na wynikaj�ce st�d stanowisko wzgl�dem innych narodów,odpowiedzia�, �e si� na takie pojmowanie rzeczy zgodzi� nie mo�e, bo jest ononiechrze�cija�skie.Te par� przyk�adów wystarcza do zilustrowania faktu zaniku najbardziejpodstawowych instynktów i uczu� narodowych w naszych duszach � czego skutkiemjest, �e mnóstwo ludzi sk�din�d szanownych i warto�ciowych u nas musz� by�przekonywani o s�uszno�ci rzeczy, które u cz�onków zdrowych narodów tkwi� winstynktach i �adnych dowodów nie potrzebuj�.I to jest w�a�nie s�abo�ci�narodowego sposobu my�lenia w jego walce z wszelkimi przejawami suchego ip�ytkiego racjonalizmu politycznego, �e nie dowodzi on s�uszno�ci swychzasadniczych za�o�e�, licz�c cz�stokro� na narodowe instynkty i przemawiaj�c donich tam, gdzie one s� os�abione lub ju� zanik�y i gdzie od tego przemawianiana najniedorzeczniejszych przes�ankach zbudowany sylogizm wi�kszy miewaskutek.Z tym w�a�nie os�abieniem instynktów narodowych u znacznej cz�ci dzisiejszegopokolenia licz�c si� spróbuj� da� tu wst�p niejako do polityki polskiej, si�gn�do jej najg��bszych podstaw � do podstaw moralnych oraz do zasadniczych poj��,na jakich wszelka, na to miano zas�uguj�ca polityka opiera� si� musi.I.PODSTAWY ETYCZNENale�ymy do chrze�cija�skiej Europy i �yjemy etyk� chrze�cija�sk�, któr�nazywamy cz�sto etyk� mi�o�ci bli�niego, altruizmu lub wreszcie etyk�ogólnoludzk�.Gdy mówi� � �yjemy etyk� chrze�cija�sk�, nie znaczy to, �epost�powanie nasze w ca�o�ci, albo nawet w cz�ci przewa�nej jest z ni� zgodne,ale tylko, �e uwa�amy za moralne to, co si� z ni� zgadza, to za�, co stoi z ni�w sprzeczno�ci pot�piamy.Bo w post�powaniu naszym � mówi� o post�powaniuprzeci�tnego mieszka�ca chrze�cija�skiej Europy � pierwotny egoizm, maj�cy swe�ród�o w instynkcie samozachowawczym jednostki, o wiele wi�ksz� odgrywa rol�, inie ma wcale dowodów na to, �eby ludzko�� obecnego okresu w miar� tzw.post�pucywilizacji coraz mniej kierowa�a si� nim w post�powaniu.Obawia� si� raczejnale�y, �e jest przeciwnie.Nie zmniejsza to faktu, �e uznana etyka jestchrze�cija�ska.�aden kanon moralny nie mo�e przewidzie� wszystkich stosunków ludzkich iwszystkich zagadnie� etycznych, jakie z nich wyp�ywaj�.Niemniej przeto zzasadniczych przykaza� etyki chrze�cija�skiej mo�na wyprowadzi� odpowiedzi nawszelkie zagadnienia z zakresu stosunków wzajemnych mi�dzy jednostkamiludzkimi.Ale tylko mi�dzy jednostkami.Stosunek jednostki do narodu i narodudo narodu le�y w�a�ciwie poza sfer� chrze�cija�skiej etyki.Chrystianizm jest religi� jednostki i ludzko�ci jako zbioru jednostek [ Pobierz całość w formacie PDF ]