[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Do 1905r.Niemcy wyda�y na flot� 185 mln marek, ale bud�et z 1906 r.przewidywa� ju�wydatkowanie 310 mln, a w 1908 r.podniesiono t� kwot� a� do 445 mln rocznie.Od 1901 r.trwa� jawny wy�cig w tej dziedzinie z Angli�.2 Traktat z 1831 r.gwarantowa� Belgii neutralno�� i obowi�zywa� zarównoFrancj�, jak Niemcy i Wielk� Brytani� do jej szanowania.Niemcy dokonuj�czbrojnej inwazji Belgii o �wicie 4 sierpnia 1914 r.spowodowa�y, �e kraj tenformalnie wezwa� zarówno Francj�, jak i Wielk� Brytani�, jako gwarantówbezpiecze�stwa, na pomoc.3 Herbert Henry Asquith (1852�1928) � w latach 1908�1916 premier WielkiejBrytanii, przywódca libera�ów.4 David Lloyd George (1863�1945) � przywódca lewicy liberalnej, konkurentpartyjny Asquitha, w latach 1908�1915 jako kanclerz skarbu przeprowadzi� szeregreform istotnie zmieniaj�cych mechanizmy polityczne kraju.a bardzoemocjonuj�cych opini�.W latach 1916�1922 sta� na czele koalicyjnych gabinetów,zdecydowanie niech�tny Polsce i Polakom.5 Richard Burdon Haldane (1856�1928) � liberalny polityk angielski znany zeswych proniemieckich sympatii, w latach 1905�1912 jako minister wojnyprzeprowadzi� gruntown� reorganizacj� armii brytyjskiej wprowadzaj�c wielezmian na mod�� prusk�, w lutym 1912 r.podj�� si� misji, która mia�a by�ostatni� prób� kompromisowego u�o�enia stosunków z Niemcami, w 1915 r.zmuszonydo ust�pienia z rz�du ze wzgl�du na swe nieukrywane sympatie proniemieckie.6 Frederick Sleigh Roberts (1832�1914) � od 1895 r.marsza�ek brytyjski, jedenze zwyci�zców w wojnie z Burami, w latach 1900�1904 by� g�ównodowodz�cym armiibrytyjskiej, zabiega� usilnie o wprowadzenie obowi�zku s�u�by wojskowej,za�o�yciel i przewodnicz�cy National Service League maj�cej ide� t�propagowa�.7 Dmowski opu�ci� Warszaw� w ostatnich dniach czerwca 1914 r.Uda� si� doLondynu, nast�pnie do Pary�a i wreszcie do Szwajcarii, gdzie w dniach 29�31lipca by� go�ciem Ignacego Paderewskiego.8 Kryzys irlandzki wszed� w ostre stadium w 1912 r., gdy rz�d liberalny wszcz��skomplikowan� procedur� maj�c� nada� Irlandii szeroki samorz�d (ang.HomeRule).Kategorycznie od jesieni tego� roku sprzeciwiali si� tym projektomprotestanccy koloni�ci w Irlandii zwani unionistami.Zarówno irlandzcyrepublikanie, jak i unioni�ci w ci�gu 1913 r.tworzyli organizacje wojskowe izbroili si�, tak�e w Niemczech.W kwietniu 1914 r.przemycono do Irlandii zNiemiec dla unionistów 35 tys.karabinów i 5 mln naboi.Konflikt grozi� nietylko wojn� domow� na wyspie, ale i rozk�adem dyscypliny w armii brytyjskiej.Wmaju 1914 r.parlament uchwali� po raz trzeci i definitywnie ustaw� o HomeRule.Przy kolejnej próbie przemycenia �adunku broni dosz�o 26 lipca 1914 r.dostrzelaniny, w której zgin�y w Dublinie 3 osoby, a raniono ponad 30.WielkaBrytania sta�a na kraw�dzi wojny domowej.Parlament zebra� si� na burzliwenarady, król odk�ada� podpisanie ustawy w nadziei na kompromis i dopiero wpierwszych dniach sierpnia do �wiadomo�ci Anglików dotar�a wie�� o tocz�cej si�ju� w Europie wojnie.9 Gaston Calmette (1858�1914) � od 1903 r.redaktor naczelny �Le Figaro".Zosta� 16 marca 1914 r.zastrzelony w redakcji przez �on� (drug�) znanegopolityka Josepha Caillaux.By� to jeden z licznych skandali charakteryzuj�cych�ycie publiczne III Republiki.Calmette grozi� skompromitowaniem by�egoministra przez opublikowanie listów osobistych.Afera mia�a podk�ad polityczny.Caillaux by� bowiem zdeklarowanym zwolennikiem wspó�pracy z Niemcami.W 1911 r.odda� im cz�� francuskiego Konga, za co zap�aci� upadkiem kierowanego przezsiebie gabinetu.W grudniu 1913 r.ponownie sta� si� cz�onkiem rz�du jakominister finansów.Ju� latem 1913 r.oponowa� gwa�townie przeciw ustawieprzed�u�aj�cej s�u�b� wojskow�, a na ministerialnym stanowisku usi�owa�, wbrewogólnej polityce Francji, forsowa� lini� proniemieck�.Stan polityczny Francjinajlepiej obrazowa� fakt, �e s�d uniewinni� Henriett� Caillaux werdyktemog�oszonym 28 lipca 1914 r.Wyrok wywo�a� skandal jeszcze wi�kszy ni� samomorderstwo i tylko wybuch wojny uchroni� kraj przed wstrz�sami przypominaj�cymiafer� Dreyfusa [ Pobierz całość w formacie PDF ]