[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ze wszystkich przemian, jakie nast�pi�y w ci�gu wojny, najwi�ksz� jestrewolucja w Rosji.Pot�ga rosyjska od dawna by�a podminowana przez kryzyskonstytucyjny i przez kwesti� narodowo�ci w pa�stwie.Dopóki trwa� stary systemrz�dów, pa�stwo dzia�a�o jako jedna ca�o�� i przedstawia�o przynajmniej wielk�pot�g� wojskow�.Z upadkiem tego systemu ujawni�a si� s�aba organizacja orazbrak politycznego do�wiadczenia u narodu rosyjskiego i � co wa�niejsza � ró�nerasy wchodz�ce w sk�ad pa�stwa wyst�pi�y na widowni� ze swymi d��no�ciamiod�rodkowymi.Nawet Ma�orusini (Ukrai�cy), których poprzednio okre�lano jakoRosjan mówi�cych narzeczem j�zyka rosyjskiego, wyst�pili jako odr�bnanarodowo�� d���ca do ustanowienia swego stosunku do Rosji na zasadach federacji� d��enie, znajduj�ce aprobat� �ywio�ów rosyjskich, b�d�cych obecnie u w�adzy.�e za� w�tpliw� jest rzecz�, czy ci aspiranci do odr�bnej narodowo�ci zdolnib�d� w dostatecznej mierze poj�� zasad� kompromisu, bez którego �adnej trwa�ejfederacji zbudowa� nie mo�na, d��no�ci te mog� doprowadzi� do ca�kowitegorozpadni�cia si� dawnego pa�stwa rosyjskiego.Wynik taki jest tym bardziejprawdopodobny, �e ludy zamieszkuj�ce ró�ne cz�ci Rosji, nie s� wcalezabezpieczone od wp�ywów obcych, które niezawodnie dzia�a� b�d� przeciwjedno�ci.Ca�y po�udniowy obszar Rosji na pó�noc od Morza Czarnego, jest ma�oruski, nienale�y za� zapomina�, �e Niemcy na d�ugo przed wybuchem wojny powzi�li my�lzorganizowania Ma�orusinów w pa�stwo ukrai�skie i �e dawali otwarte poparcieukrai�skiemu ruchowi narodowemu.Na pobrze�u ba�tyckim ludno�� pa�stwarosyjskiego sk�ada si� ze szczepów nie maj�cych nic wspólnego z Rosjanami.Finlandia jest zaludniona przez Finów i Szwedów, w Estonii, Inflantach iKurlandii �yj� Estowie, �otysze i Niemcy � wszyscy luteranie, wszyscy nale��cydo Zachodu przez sw� cywilizacj�, wy�si od Rosjan kultur� i rozwojemekonomicznym.Nowa tedy Rosja jest zagro�ona redukcj� do tzw.wielkoruskiegoobszaru j�zykowego, która odci�aby j� zarówno od Ba�tyku, jak od MorzaCzarnego.Nietrudno uprzytomni� sobie, jakie by podobne przemiany mia�y znaczenie dlaNiemiec.By�yby one jedynym wielkim mocarstwem na Ba�tyku, który by sta� si�jeziorem niemieckim.Skandynawia i drobne pa�stewka na wschodnim wybrze�uba�tyckim wesz�yby tak ca�kowicie w ich orbit�, �e sta�yby si� po prostunarz�dziami polityki niemieckiej.Ponadto ujarzmienie Polski umo�liwi�obyNiemcom rozci�gni�cie ich w�adzy poprzez Ukrain� na Morze Czarne.W tychwarunkach Rosja w�a�ciwa nie by�aby niczym innym jak niemieckim Hinterlandem, arynek rosyjski dosta�by si� ca�kowicie w r�ce Niemiec.Tym sposobem bez aneksji Niemcy s� na drodze do osi�gni�cia niepodzielnegopanowania w ca�ej Wschodniej Europie i do podwojenia swej pot�gi w stosunku doinnych narodów.Nie da si� pomy�le�, a�eby przy takiej pozycji mog�o im si� niepowie�� opanowanie ogó�u pa�stw ba�ka�skich i Turcji; to oznaczaurzeczywistnienie systemu Mitteleuropy i Berlin�Bagdad.Niechybnym nast�pstwem osi�gni�cia tych celów musi by� degradacja wszystkichinnych narodów europejskich.Francja, w porównaniu z Niemcami, by�aby wtedy ma�ym pa�stwem, niezdolnym doprowadzenia samoistnej polityki zagranicznej.W�ochy, stoj�c wobec Mitteleuropyna Morzu �ródziemnym, a w szczególno�ci na Adriatyku, nie mia�yby innegowyboru, jak sta� si� wasalem tej pot�gi.Imperium za� brytyjskie, na miejsces�abych s�siadów swych posiad�o�ci kontynentalnych w Egipcie i Indiach,wesz�oby w bezpo�rednie zetkni�cie z najwi�ksz� pot�g� l�dow�, jakakiedykolwiek istnia�a, z pot�g� d���c� do posiadania Kana�u Sueskiego � toznaczy do przeci�cia aorty imperium i do zniszczenia brytyjskiego panowania wIndiach.Ci socjali�ci, którzy w Anglii s� dzi� kuszeni przez pon�tn� ide� pokoju �bezaneksji", wkrótce by ujrzeli wyg�odzenie i wyludnienie Wielkiej Brytanii ius�yszeli przekle�stwa jej klas pracuj�cych.Inne cz�ci �wiata nied�ugo te�by�yby pozostawione w w�tpliwo�ci co do znaczenia pot�gi Niemiec zarówno napolu ekonomicznym, jak na politycznym.Dlatego to propaganda socjalistyczna pokoju �bez aneksji" spotyka si� zprzychylno�ci� Niemiec; dlatego to Austro-W�gry ju� si� o�wiadczy�y za takimpokojem � niew�tpliwie za cich� ze strony Niemiec aprobat� � i prawdopodobnienie b�dziemy d�ugo czekali na oficjaln� propozycj� pokoju �bez aneksji",pochodz�c� od samych Niemiec.Jedna jest tylko strona (to w�a�nie Niemcy) istotnie zainteresowana wpozostawieniu karty Europy bez zmiany, z wyj�tkiem tego, co ta wojnanieodwo�alnie zniszczy�a.Nie ma ju� mowy o powrocie rosyjskiego panowania wPolsce, o ca�kowitej odbudowie jedno�ci rosyjskiej i o rosyjskiej pot�dzemilitarnej.Nic nadto nie mo�e powstrzyma� post�pu rozp�ywania si�Austro-W�gier w Niemczech.Niemcy mog� by� pobite militarnie, ale to nie znaczy, �eby by�y polityczniepobite.U�y�y one i u�ywaj� ci�gle wszelkich �rodków dla osi�gni�cia zwyci�stwaw polu, ale przygotowuj� si� do zwyci�stwa dyplomatycznego w razie kl�skimilitarnej.Ich zwyci�stwo polityczne musi by� uwa�ane za wi�cej ni�prawdopodobne z nast�puj�cych wzgl�dów:1.Niemcy zdo�a�y osi�gn�� wielk� w�adz� polityczn� nad swymi sprzymierze�cami,podczas gdy ich nieprzyjaciele s� w ogromnej mierze nawzajem od siebieniezale�ni � maj� oni ró�ne cele i d��no�ci polityczne i mog� by� wygrywanijeden przeciw drugiemu.2.W ko�ach politycznych niemieckich nie czu� obcego wp�ywu; natomiast wkrajach sprzymierzonych stwierdza si� objawy wskazuj�ce, �e agenci pa�stwcentralnych nie dzia�ali bez powodzenia.3.Europa �rodkowa, której przysz�o�� jest osiowym punktem tej wojny, zawszeby�a polem dzia�alno�ci politycznej niemieckiej, wskutek tego niemieccy m�owiestanu posiadaj� gruntown� i szczegó�ow� wiedz� o po�o�eniu �rodkowoeuropejskimi o sk�adaj�cych si� na nie zagadnieniach.Ta wiedza, jak s�dz� oni, pozwoli imosi�gn�� po��dane rozstrzygni�cia pod pozorami ust�pstw dla innych mocarstw [ Pobierz całość w formacie PDF ]