[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Odgrywaj�c te ró�norodne role, dana osoba musi rozwija�zintegrowane poczucie swej w�asnej to�sa�mo�ci jako odr�bnej od wszystkichinnych, lecz spójnej i mo�liwej dla niej do zaakceptowania.Je�li nie dokonasi� taka "integracja" to�samo�ci, to pojawia si� nast�puj�ca alternatywa: albodana jednostka nie wie, kim w�a�ciwie jest, albo te� przybiera "negatywn�to�samo��" - jak�� rol� spo�ecznie nieakceptowan�, jak na przyk�ad "dziwaka�narkomana" lub te� "b�azna klasowego".Wiek dorastania stanowi szczególny okres w �yciu cz�owieka, oddziela ondzieci�stwo od doros�o�ci.Obejmuje okres od 11, 12 do 17, 18 roku �ycia.Wstosunkowo krótkim czasie zachodz� radykalne zmiany w organizmie i �yciupsychicznym jednostki, które umo�liwiaj� spe�nienie zada� cz�owieka, doros�egotzn.zada� prokreacyjnych oraz spo�eczno zawodowych.Zmiany fizjologiczne ipsychologiczne zachodz� stosunkowo szybko i s� dostrzegalne zarówno przezsamego dorastaj�cego jak i otoczenie spo�eczne.Wymaga to od osób doros�ych (nauczycieli, rodziców), zmiany czy modyfikacjidotychczasowego oddzia�ywania wychowawczego.Okres dorastania obejmujeca�okszta�t �ycia psychicznego przy czym poszczególne cechy czy dyspozycjepsychiczne nie rozwijaj� si� w jednakowym tempie.W pierwszej fazie 11 � 15 lat, obserwujemy przede wszystkim zmiany anatomiczno-fizjologiczne i na tym tle ró�nego rodzaju zaburzenia g�ównie w sferzeemocjonalnej.Druga faza 16 � 18 lat, obserwujemy wyra�n� stabilizacj� �ycia emocjonalnego.W literaturze spotykamy ró�nego rodzaju klasyfikacje i podzia�y wiekudorastania.Np.Stefan Daley wyodr�bnia nast�puj�ce fazy:1.Przed pokwitanie 10 � 12 roku �ycia � charakterystyczne dla tej fazy jesttzw.skok pokwitaniowy.Uwidacznia si� on znacznym przyrostem wysoko�ci i wagicia�a oraz rozrostem innych narz�dów organizmu.Obserwujemy dysproporcje wbudowie cia�a (du�y nos, du�e r�ce).2.Pokwitanie (faza pubertalna pubertus - sex), obejmuje zakres 13 �17 roku�ycia.Charakterystyczna jest aktywizacja uk�adu endokrynologicznego idojrzewanie p�ciowe.3.Adolescencja � wiek m�odzie�czy 18, 18 � 23, 24.Nieco inn� klasyfikacj� przedstawia Elizabetch Churlock, która ró�nicuje tenokres ze wzgl�du na p�e� i wyró�nia fazy:Predolescencja � u dziewcz�t 10 - 11 u ch�opców 11 � 13 roku �ycia.Wczesna odolescencja � u dziewcz�t 12 - 16 u ch�opców 14 � 17 roku �ycia.Pó�na odolescencja � u dziewcz�t 17 - 20 u ch�opców 18 � 23 roku �ycia.ROZW�J FIZYCZNY I PRZEOBRA�ENIA FIZJOLOGICZNE W OKRESIE DORASTANIA.Mo�na wyodr�bni� dwa podstawowe kierunki rozwoju fizjologicznego w okresiedorastania.1.Rozrost organizmu � zwi�kszenie wysoko�ci, ci�aru cia�a, zmiany wproporcjach narz�dów wewn�trznych, ich rozrost i zmiany w ogólnym kszta�ciecia�a.2.Ró�nicowanie si� i dojrzewanie organizmu � chodzi przede wszystkim odojrzewanie p�ciowe.Fizjologicznym pod�o�em zmian w organizmie jest znaczna aktywacja uk�aduendokrynologicznego (przysadka mózgowa, nadnercza, szyszynka, tarczyca,trzustka, gruczo�y p�ciowe).Wydzielaj� one bezpo�rednio do krwi czynnesubstancje zwane hormonami, które powoduj� rozwój ca�ego organizmu.Najwi�ksz�rol� w dojrzewaniu p�ciowym odgrywa przysadka mózgowa, gruczo�y p�ciowe(gonady) i nadnercza.Hormony przysadki mózgowej dzia�aj� pobudzaj�co nanadnercza których hormony pobudzaj� rozwój gruczo�ów p�ciowych (j�der,jajników) stanowi� one pierwszorz�dne cechy p�ciowe.Hormony nadnercza wywieraj� wp�yw na rozwój tzw.drugorz�dnych cech p�ciowych amianowicie rozwój zewn�trznych narz�dów p�ciowych i rozmieszczenie tkankit�uszczowej, kszta�towanie si� sylwetki m�czyzny i kobiety.32.PODSTAWOWE TRUDNO�CI I KONFLIKTY M�ODZIE�Y W WIEKU DORASTANIA.Wydzielane hormony przez gruczo�y p�ciowe powoduj� powstawanie tzw.trzeciorz�dnych cech p�ciowych a mianowicie ow�osienia, mutacji g�osu,menstruacji.Wa�nym aspektem rozwoju w okresie dorastania jest kszta�towaniesi� dojrza�o�ci emocjonalnej.Wyró�ni� tu mo�na nast�puj�ce charakterystycznecechy �ycia emocjonalnego.1.Znaczna si�a i intensywno�� prze�y� emocjonalnych, niejednokrotnie maj� onecharakter afektu (silnego wzburzenia emocjonalnego), które ogranicza kontrol�zachowania przez �wiadomo��.Te silne emocje znajduj� wyraz w s�ownictwiedorastaj�cej m�odzie�y (np.p�kn� ze �miechu, szalej� z rado�ci).2.Labilno�� (zmienno�� emocjonalna), obserwuje si� fluktuacj� stanówemocjonalnych.W tej samej sytuacji nast�puje przej�cie od rado�ci,zadowolenia, u�miechu do stanu apatii, smutku czy depresji.3.Ambiwalencja � polega na jednoczesnym prze�ywaniu sprzecznych emocji wobectego samego obiektu4.Bezprzedmiotowo�� emocji � stany emocjonalne pozytywne b�d� negatywnepojawiaj� si� bez wyra�nych przyczyn zewn�trznych czy powodów [ Pobierz całość w formacie PDF ]