Do 1505 5

Linki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zwyczajowe za� prawo polskie by�o ju� na tyle wyrobione, �e mniej wi�cej wostatniej �wierci XIII w.zosta�o uj�te w norm� pisan� (tzw.dawniej Ksi�gaelbl�ska, dzi� za� najcz�ciej: Najstarszy zwód prawa polskiego) na potrzebypa�stwa krzy�ackiego dla s�dzenia rodzimej ludno��ci pruskiej.Du�e by�y osi�gni�cia tej epoki w zakresie kultury materialnej.W rolnictwieupowszechni�y si� trójpolówka i p�ug �elazny.Do celów przemy�s�owych zacz�towykorzystywa� energi� wodn�.Budowano wi�c m�yny, a tak�e folusze.Te ostatnieprzyczyni�y si� do podniesienia jako�ci wyrobów tekstylnych.Zapotrzebowanie namateria� pisarski wp�yn�o na rozwój produkcji pergaminów.W zwi�zku za� zbudownictwem gotyckim powsta�a potrzeba wyrobu szk�a, a wi�c i pocz�tki tejga��zi wytwórczo�ci odnie�� mo�na ju� do XIII w.Wiele rzemios�, zwi�zanychdawniej z wsi� lub nawet gospodarstwem domowym, zacz�o przybiera� posta�wyspecjalizowanych ga��zi produkcji miejskiej, osi�gaj�c wy�szy poziomwyrobów.W sztuce dokona� si� prze�om, polegaj�cy na przej�ciu od form roma�skich dogotyckich.Jeszcze po�owy XIII w.si�gaj� budowle roma�skie, w�ród którychnajbardziej reprezentatywn� grup� stanowi� ko�cio�y cy�sterskie (np.wJ�drzejowie, Koprzywnicy, W�chocku, Sulejowie, Mogile).Bardzo interesuj�coprzedstawiaj� si� obiekty o cechach wyra�nie przej��ciowych, od styluroma�skiego do gotyckiego.Np.dominika�ski ko�ció� �w.Jakuba w Sandomierzureprezentuje w zasadzie styl roma�ski, ale jako budulca u�yto ceg�y,charakterystycznej u nas dla gotyku.To samo mo�na powiedzie� o obiekcieni�szej klasy, a mianowicie ko�ciele �w.Jana za �rodka w Poznaniu.Najstarszebudowle gotyckie datuj� si� jeszcze z pierwszej po�owy XIII w.i wi�� si�g�ównie z nowymi zakonami, tj.do�minika�skim (Kraków, Wroc�aw, Pozna�) ifranciszka�skim (Kraków, Gniezno, Zawichost, Kalisz).Do okaza�ych budowligotyckich z XIII w.zaliczy� nale�y nadto: katedr� wroc�awsk�, kaplic� �w.Jadwigi przy ko��ciele klasztornym w Trzebnicy, ko�ció� Mariacki w Krakowie, awreszcie wznoszony ju� u schy�ku stulecia dwukondygnacyjny ko�ció� �w.Krzy�awe Wroc�awiu.Rze�b� pó�noroma�sk� reprezentuj� tympanony wysokiej klasyartystycznej w ko�ciele �w.Trójcy w Strzelnic oraz w ko�ciele klasztornym zTrzebnicy, a nadto kapitele kolumn z licznych �wi�ty� cysterskich.Rze�bawczesnogotycka jest natomiast stosunkowo nieliczna, ze wzgl�du na znaczn�surowo�� starszych budowli w tym stylu.Przy�k�adowo mo�na jednak wspomnie�tympanony w kaplicy �w.Jadwigi w Trzebnicy oraz w ko�ciele parafialnym wLwówku.Malowid�o �cienne omawianej epoki zachowa�o si� jedynie szcz�tkowo(du�e fragmenty u ka�noników regularnych w Czerwi�sku).Rozwin�a si� tak�epowa�nie sztuka z�otnicza (np.kielich p�ocki z pi�kn� paten� z daru Konradamazowie�ckiego), a wreszcie malarstwo miniaturowe (np.kalendarz p�ocki,psa�terz trzebnicki).Charakterystyczny dla ca�ej omawianej epoki jest wzrost znaczenia elementówrodzimych w rozwoju twórczo�ci artystycznej.Mimo ogólno-chrze�cija�skichmotywów i zasadniczych form przejmowanych wprost z Zachodu, sztuka stawa�a si�bardziej dost�pna dla ogó�u.Je�li nawet nie wp�yn�a jeszcze wprost nabudzenie si� �wiadomo�ci narodowej, to w ka�dym razie sprzyja�a zacieraniu si�dzielnicowych separatyzmów [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

listy-do-eda.opx.pl

ebook @ pobieranie @ download @ pdf @ do ÂściÂągnięcia

Linki