[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tam za� znaj�dziemytak�e realno�� kultury ca�kowicie ahistorycznej, i kultury mimo to albow�a��nie dlatego nieopisanie bogatej i �ywotnej.Gdyby�my byli - my, Niemcy -wy��cznie potomkami i niczym wi�cej, to w perspektywie dziedzictwa takiejkultury by� potomkiem by�oby najwi�kszym zaszczytem.Znaczy to tyle i tylko tyle, �e nawet tak cz�sto niemi�a �wiadomo�� w�asnegoepigo�stwa mo�e - je�li zawrze� w niej wielkie tre�ci - zapowiada� wielkieskutki i pe�ne nadziei pragnienie przysz�o�ci, zarówno w odniesieniu dojednostki, jak do narodu: gdy mianowicie b�dziemy uwa��ali si� za spadkobiercówi potomków mocy klasycznych, godnych podziwu, i upatrywali w tym zaszczyt ipodniet�.Wyblad�e i zmarnia�e pó�ne potomstwo pot�nych rodów, wiod�ce zzi�b�y�ywot jako antykwariusze i grabarze owych rodów - nie! Pó�ne potomstwo �yje�yciem iro�nicznym: zniszczenie nast�puje na pi�ty ich kulawemu pochodowi;delektuj�c si� przesz�o�ci�, dr�� przed zag�ad�, bo cho� s� �yj�cymipami�ciami, to pami�tanie bez przej�cia dziedzictwa jest absurdem.Pogr��aj�si� w mrocznym poczuciu, �e �ycie ich jest krzywd�, gdy� �adne przysz�e �ycienie przyzna mu racji.Ale wyobra�my sobie, �e te antykwaryczne dziatki nagle zamieniaj� ow�ironiczno-bole�ciw� skromno�� na bez�wstyd, wyobra�my sobie, �e obwieszczaj�przera�liwym g�osem: ród ludzki osi�gn�) wy�yny, bo teraz dopiero zyska� wiedz�o samym sobie i samemu sobie si� objawi� - widowisko to, na mod�� przypowie�ci,pozwoli�oby od�gadn�� zagadkowe znaczenie pewnej nader s�awnej filozofii wkulturze niemieckiej.S�dz�, �e nie by�o w tym stuleciu tak niebezpiecznegowahni�cia albo zwrotu niemieckiej kultury, które pod niezwyk�ym i do dzi�trwa�ym wp�ywem tej filozofii - mianowicie heglowskiej - nie sta�y si� jeszczebardziej niebezpieczne.To prawda, przekonanie, �e jest si� epigonem minionychczasów, przygn�bia i parali�uje: ale rzecz� straszn� i wyniszczaj�c� jest, gdyprzekonanie takie pewnego dnia, zuchwale wywracaj�c wszystko na opak, wy�niesiena o�tarze owego epigona jako sens i cel wszystkiego, co si� uprzedniozdarzy�o, gdy uto�sami jego uczon� n�dze ze spe�nieniem dziejów powszechnych.Takie uj�cie przyzwy�czai�o Niemców, by mówi� o �powszechnym procesie" i w�asn�epok� usprawiedliwia� jako konieczny rezultat tego procesu; ujecie takie stawiahistori� na miejsce innych pot�g duchowych, sztuki i religii, jako jedyn�suwerenn� instancj�, która ma by� �samo si� urzeczywistniaj�cym poj�ciem",�dialektyk� duchów narodowych" i �trybuna�em �wiata".Szyderczo nazywano te poheglowsku rozumiane dzieje przechadzaniem si� Boga po �wiecie, który to Bóg zkolei jest dopiero tworem dziejów.Bóg ten sta� si� dla samego siebieprzejrzysty i zrozumia�y w czaszce mózgowej Hegla i wspi�� si� po wszystkichdialektycznie mo�liwych szczeb�lach swego stawania si� a� do samoobjawienia:dla Hegla punkt szczytowy i ko�cowy procesu �wiata zbiega� si� z jego w�asn�egzystencj� w Berlinie.Ba � powinien by� doda�, �e wszystko, co przychodzi ponim, jest w�a�ciwie tylko muzyczn� kod� ronda dziejów powszechnych, a �ci��lej,�e musi by� uznane za zbyteczne.Nie powiedzia� tego: natomiast wszystkimzatrutym przez siebie pokoleniom wszczepi� ów podziw dla �mocy historii", którypraktycz�nie w ka�dym momencie zmienia si� w go�y podziw dla sukcesu i prowadzido ba�wochwalczego ubóstwienia fak�tów - w tym celu powszechnie przyswojonosobie dzi� nader mitologiczny, a ponadto czysto niemiecki zwrot �liczy� si� zfaktami".Ale kto nauczy� si� zgina� kark i k�oni� g�ow� przed �moc� historii",ten w ko�cu z chi�s�ka potakuje mechanicznie ka�dej mocy, czy b�dzie to rz�dczy opinia publiczna, czy jakakolwiek arytmetyczna wi�k�szo��, i porusza si�dok�adnie w tym rytmie, w jakim�moc" poci�ga za sznurki [ Pobierz całość w formacie PDF ]