[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- poszukiwaczeskarbów, wyposa�eni w �opaty i kilofy.Pono� intruzów przegoni�a milicja.Gdy na pocz�tku 1946 roku profesor Gwido Chmarzy�ski po raz drugi w �yciuodwiedzi� Kamie� Pomorski, zapyta� pozosta�ego tu jeszcze niemieckiegoko�cielnego, co sta�o si� ze skarbcem katedralnym.- Skarbiec zosta� z ko�cio�a zabrany i gdzie� zakopany.Nic wi�cej nie wiem -odpowiedzia� ko�cielny.K�ama�? Chyba nie.Wszak rzeczywi�cie skarbiec zosta� z ko�cio�a kamie�skiegowywieziony.To za�, �e przewieziono go do pobliskich Benic, ko�cielny móg� niewiedzie�.Tego typu operacje otoczone by�y zawsze tajemnic�, a ta odbywa�a si�przecie� pod urz�dowym nadzorem okr�gowego konserwatora zabytków ze Szczecina.Nie ulega te� w�tpliwo�ci, �e o wywiezieniu skarbca kamie�skiego bylipoinformowani najwy�si dygnitarze hitlerowskich w�adz prowincji pomorskiej.Wspomnia�em, �e zbiory ze skarbca kamie�skiego zapakowano do dwóch lub trzechskrzy�.O dwóch wspomina si� w wykazie sporz�dzonym przez Paula Vieringa,konserwatora zabytków w Kamieniu Pomorskim, odnalezionym po wojnie w InstytucieOchrony Zabytków w Schwerinie na terytorium ówczesnej NRD.Za� o trzechz�o�onych w pa�acowych piwnicach skrzyniach mówi� przed kamer� filmow� hrabiaHasso von Fleming;- Gdy rozpocz�a si� ta nag�a ucieczka w nocy, a zezwolenie otrzymali�my pó�nymwieczorem, t� wa�niejsz� skrzyni� za�adowali�my na jeden z wozów, na którymznajdowa�y si� matki z dzie�mi.- Pan wie, co by�o w tej skrzyni? - zapyta�a Britta Wuttke.- Ja jej nie otwiera�em, ale by�em zdania, �e zawiera ona relikwiarz �wi�tejKorduli.- Reszta skrzy� zosta�a tutaj?- Dwie skrzynie, które zabezpieczy�a moja �ona, pozosta�y w piwnicy, gdzie jez�o�ono.Znaków zapytania jest wi�cej, Androchowiczowi uda�o si� ustali�, �e zawarto��skrzyni z mitr� biskupi� i innymi eksponatami ze skarbca kamie�skiego, która -wed�ug wykazu Paula Vieringa - zosta�a z�o�ona w pa�acu hrabiego, po wojnieponiewiera�a si� w ko�ciele benickim.Nie mo�na jednak wykluczy�, �e poprzej�ciu frontu niektóre dzie�a sztuki o wyra�nie sakralnym charakterze, jakcz�ci ornatu biskupiego, mog�y zosta� przeniesione, na przyk�ad przezmieszka�ców Benic, z pa�acowych piwnic do ko�cio�a.Dzie� sztuki sakralnej, do ko�ca 1944 roku przechowywanych w skarbcukamie�skim, nie odnaleziono.Nie ma te� wyra�nych �ladów, które mog�ybysugerowa�, kto i w jakim celu je zabra�.Pozostaj� tylko hipotezy.Te za� mo�namno�y�.*Je�li rzeczywi�cie skrzynia z relikwiarzem �wi�tej Korduli znajdowa�a si� nawozie jad�cym w kolumnie ewakuacyjnej do Wolina, to chyba wszystko wskazuje, i�to unikatowe dzie�o sztuki Wikingów zosta�o albo zniszczone przez czo�gradziecki, który przewróci� i staranowa� wóz, albo te� zosta�o zabrane przezkogo�, niekoniecznie wcale przez czerwonoarmist�, kióry zapewne w ogóle niezdawa� sobie sprawy z ogromnej historycznej i materialnej warto�ci tej owalnejkasetki.Wiktor Górecki, czo�gista z batalionu kapitana Sanaczewa, wspomina� po wojnie,�e po obu stronach drogi od Dar�ówka a� do mostu na Dziwnie sta�y powywracanelub zniszczone wozy cywilnej ludno�ci niemieckiej, której ucieczka przed Armi�Czerwon� zako�czy�a si� w�a�nie tu.Obok wozów gdzieniegdzie le�a�y trupy konioraz wala�y si� opró�nione walizki i skrzynie, wózki dzieci�ce, zabawki,pierzyny, garnki i tym podobne rzeczy.Na tym pobojowisku zosta�najprawdopodobniej wrak wozu z relikwiarzem �wi�tej Korduli lub z jego trudnymido zidentyfikowania szcz�tkami.Co za� sta�o si� ze skrzyniami, które pozosta�y w pa�acowych piwnicach?Wspomina�em ju�, �e cze�� eksponatów ze skarbca kamie�skiego, które mia�yznajdowa� si� w tych skrzyniach, widziano po wojnie w opuszczonym i dost�pnymdla wszystkich ko�ciele benickim.W tym miejscu trzeba wróci� pami�ci� do pierwszych miesi�cy powojennych naziemiach odzyskanych, gdzie na porz�dku dziennym by�y: bandytyzm, samos�dy orazkradzie�e na gigantyczn� skal�, które nazywano "szabrem", a z�odziei"szabrownikami" [ Pobierz całość w formacie PDF ]