[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W rokubud�etowym 2019 obroty zwi�zane z tym wynalazkiem wynios�y oko�o 300 miliardówdolarów.Superkolej ��cz�ca Nowy Jork z Los Angeles sunie z pr�dko�ci� 3200kilometrów na godzin�.Wielkie k��by waty stalowej zasilane za pomoc� tegonowego tworzywa dostarczaj� czyst� wod� pitn� wi�kszo�ci miast na �wiecie.Cotydzie� mo�na us�ysze� o jakich� nowych zastosowaniach.Demokryt, który dot�d siedzia� cicho, zada� kluczowe pytanie.DEMOKRYT: Dostrzegli�cie co� wewn�trz kwarków?MERCEDES [z u�miechem potrz�sa g�ow�]: Napisa�am na ten temat prac� doktorsk�.Najlepszy pomiar pochodzi z ostatniego eksperymentu przeprowadzonego przeznadprzewodz�cy superakcelerator.Promie� kwarka jest mniejszy ni� - a� trudno wto uwierzy� - 10-21 centymetra.O ile wiemy, nie istnieje lepsze przybli�eniepunktu ni� kwark czy lepton.DEMOKRYT [podskakuje, klaszcze i �mieje si� histerycznie]: Atomos! Wreszcie!LEDERMAN: Jakie� niespodzianki?MERCEDES: No có�, dysponuj�c Susy i Higgsem, m�ody teoretyk z Uniwersytetu wNowym Yorku - facet o nazwisku Pedro Monteagudo - odkry� nowe równaniesupersymetrycznej wielkiej zunifikowanej teorii, które trafnie przewiduje masywszystkich kwarków i leptonów, generowane przez Higgsa.W podobny sposób Bohrwyja�ni� poziomy energetyczne w atomie wodoru.LEDERMAN: Naprawd�?MERCEDES: Tak, równanie Monteagudo zast�pi�o równanie Diraca, Schr�dingera iwszystkich innych.Popatrz na moj� koszulk�.Nie trzeba by�o mi tego dwa razy powtarza�.Ale gdy próbowa�em przyjrze� si�umieszczonemu tam dziwnemu hieroglificznemu napisowi, poczu�em zawrót g�owy iwszystko znikn�o.Do diab�a! By�em z powrotem w domu.Zaspany unios�em g�ow� znad papierów.Zauwa�y�em fotokopi� notatki prasowej o tytule: PRZYZNANIE FUNDUSZY NA BUDOW�NADPRZEWODZ�CEGO SUPERAKCELERATORA POD ZNAKIEM ZAPYTANIA.Mój modem popiskiwa�,a poczt� komputerow� nadesz�o zaproszenie do Waszyngtonu na przes�uchania wSenacie w sprawie superakceleratora.Do widzeniaPrzeszli�my razem d�ug� drog�, drogi Kolego.Wyruszyli�my z Miletu iw�drowali�my �cie�k� nauki z �tam i wtedy� do �tu i teraz�.Niestety,przemkn�li�my obok wielu ciekawych, wi�kszych i mniejszych kamieni milowych,zatrzymali�my si� natomiast w kilku innych miejscach: przy Newtonie i Faradayu,Daltonie i Rutherfordzie oraz, oczywi�cie, wpadli�my na hamburgera doMcDonalda.Dostrzegamy nowe zwi�zki mi�dzy mikrokosmosem i makrokosmosem i jakkierowca na wij�cej si� w�ród lasu drodze - od czasu do czasu widzimy wprze�witach wynios�y gmach zas�oni�ty przez drzewa i mg��: budowl� wznoszon�przez dwa i pó� tysi�ca lat.Drog� próbowa�em ubarwi� do�� frywolnymi opowie�ciami o naukowcach.Trzebaumie� odró�nia� naukowców od nauki.Naukowcy najcz�ciej s� lud�mi i jako tacystanowi� bardzo ró�norodn� grup�.Ta ró�norodno�� jest w�a�nie tym, co czyniludzi tak bardzo interesuj�cymi.Bywaj� naukowcy �agodnego usposobienia iambitni; uczeni kieruj� si� ciekawo�ci� lub egoizmem; wykazuj� anielskie cnotyi nies�ychan� chciwo��; s� m�drzy ponad wszelk� miar� i dziecinni a� doinfantylizmu; uczuciowi, ogarni�ci obsesj�, pow�ci�gliwi.W podzbiorzeludzko�ci, do którego nale�� naukowcy, znajduj� si� atei�ci, agnostycy orazludzie g��boko religijni, którzy uwa�aj�, �e Stwórca jest osobowym Bogiem,wszechwiedz�cym albo nieco zagubionym, jak Frank Morgan z Czarnoksi�nika zkrainy Oz.Rozpi�to�� zdolno�ci w�ród naukowców tak�e jest ogromna.I dobrze, bo naukapotrzebuje zarówno wielkich architektów, jak i prostych wyrobników.Znajduj�si� po�ród nas ludzie o pot�nych umys�ach, inni za� s� tylko nies�ychaniebystrzy.S� tacy, którzy maj� magiczne r�ce, niesamowit� intuicj� i t�najwa�niejsz� ze wszystkich cech naukowca: szcz�cie.Mamy te� durni, g��bów itakich, którzy s� po prostu g�upi.G�upi!- Masz na my�li: g�upi w porównaniu z innymi - zaprotestowa�a kiedy� mojamatka.- Nie, mamo, zwyczajnie g�upi.- To w jaki sposób otrzymuj� doktoraty? - zaoponowa�a.- Sitzfleisch, mamo.Sitzfleisch to umiej�tno�� wytrwania przy ka�dym zadaniu, powtarzania go odnowa w niesko�czono�� tak d�ugo, a� wreszcie w jaki� sposób zostanie wykonane.Ci, którzy przyznaj� doktoraty, w ko�cu te� s� lud�mi i pr�dzej czy pó�niej si�poddaj�.Je�li cokolwiek ��czy to zbiorowisko ludzkie, które zwiemy naukowcami, to jestto duma i pieczo�owito��, z jak� ka�dy z nas wnosi swój wk�ad w budow� gmachunauki.Mo�e to by� jedna ceg�a starannie wpasowywana w odpowiednie miejsce albowspania�e nadpro�e (by w pe�ni wykorzysta� metafor�) zwie�czaj�ce kolumnywzniesione przez wielkich mistrzów.Budujemy z zachwytem, ale i z du��domieszk� sceptycyzmu, kieruj�c si� tym, co zastali�my.Wnosimy ca�� nasz�ludzk� ró�norodno��, podchodzimy do tego zadania ze wszystkich stron, ka�dy zw�asnym baga�em kulturowym i j�zykowym, ale w jaki� sposób natychmiast udajenam si� nawi�za� ni� porozumienia i wczu� w nastrój budowy Wie�y Wiedzy.Pora pozwoli� Ci powróci� do Twych zwyk�ych zaj��.Przez trzy lata marzy�em otej chwili.Teraz musz� przyzna�, �e b�dzie mi Ci� brakowa�o, KolegoCzytelniku.By�e� lub by�a� moim wiernym kompanem podczas podró�y i podczascichych nocnych sesji pisarskich.Wyobra�a�em sobie Ciebie jako emerytowan�nauczycielk� historii, bukmachera, studenta, sprzedawc� win, mechanikasamochodowego, maturzyst�, a gdy potrzebowa�em pocieszenia - jakoniewiarygodnie pi�kn� dziewczyn�, która pragnie mnie obj��.B�dzie mi Ci�brakowa�o.Czuj� si� podobnie jak czytelnik, który ko�cz�c powie��, niech�tnierozstaje si� z bohaterami.Koniec fizyki?Zanim odejd�, musz� z�o�y� o�wiadczenie w sprawie tej historii z koszulkami.Mog�em wywo�a� wra�enie, �e Boska Cz�stka, gdy j� wreszcie znajdziemy, b�dzieostatecznym objawieniem tego, jak dzia�a Wszech�wiat.To jest domenaprawdziwie-g��bokich-my�licieli, teoretyków cz�stek elementarnych, którym p�ac�w�a�nie za to, by my�leli naprawd� g��boko.Niektórzy s�dz�, �e zako�czy si�wtedy Droga Redukcjonizmu; �e w zasadzie b�dziemy wiedzieli wszystko.Wtedynauka skoncentruje si� na z�o�ono�ci: wirusy, poranne korki na drogach, lekprzeciw nienawi�ci i przemocy.wszystkie te wspania�e rzeczy.Panuje tak�e inny pogl�d - �e jeste�my jak dzieci (wed�ug metafory BentleyaGrassa) bawi�ce si� nad brzegiem oceanu.Ten pogl�d dopuszcza mo�liwo��istnienia prawdziwie niesko�czonego frontu bada�.Boska Cz�stka ods�ania �wiatwspania�ego i o�lepiaj�cego pi�kna, ale takiego, do którego oczy naszego umys�uzdo�aj� si� przyzwyczai�.Wkrótce dostrze�emy, �e nie znamy wszystkichodpowiedzi.Co jest w �rodku elektronu, kwarka i czarnej dziury? Poszukiwaniaodpowiedzi na te pytania zawsze b�d� popycha�y nas naprzód.Osobi�cie przychylam si� raczej do opinii optymistów (a mo�e s� to pesymi�ci,skoro zak�adaj�, �e niebawem strac� posady?) - tych teoretyków, którzy wierz�,�e b�dziemy �wiedzie� wszystko� [ Pobierz całość w formacie PDF ]