[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.DatowanieJe�liby si� uda�o udowodni�, �e autor "Jogasutr" jest identyczny z Pata�d�alimgramatykiem, to data powstania tekstu przypad�aby na II lub mo�e I w.p.n.e.Woods umieszcza j� mi�dzy 300 a 500 r.n.e.Jacobi i Keith uwa�aj�, �e"Jogasutry" nie powsta�y wcze�niej ni� w V w.n.e., Dasgupta � �e nie wcze�niejni� w r.147 p.n.e., Radhakrishnan � �e nie pó�niej ni� w III w.n.e.Glasenapp przyjmuje dwojak� mo�liwo��: II w.p.n.e.albo IV-V w.n.e.Rozbie�no�� w datowaniu wynosi zatem a� siedem wieków.[Samo zjawisko takiej rozbie�no�ci nie jest rzadkie przy ustalaniu dat tekstówsanskryckich, cho� skala bywa na ogó� mniejsza.]Problem datowania "Jogasutr" pozostaje zatem nadal otwarty.BIBLIOGRAFIADasgupta S., "A History of Indian Philosophy", vol.I, Cambridge 1951, s.212,229-233.Deussen P., "Allgemeine Geschichte der Philosophie", I Band, III AM., Leipzig1914, s.509-510.Eliade M., "Le Yoga � Immortalite et Liberte", Paris 1954, s.364-366; przek�adniem.: "Yoga � Unsterblichkeit und Freiheit", Zurich 1960, s.377-379; przek�adang.: "Yoga � Immortality and Freedom", London 1958, s.370-372.Frauwallner E., "Geschichte der indischen Philosophie", I Band, Salzburg 1953,s.427, 437, 439.Garbe E., "Samkhya und Yoga.Grundriss der indoeuropaischen Sprache", III Band,4 Heft, Strassburg 1896, s.36.Glasenapp H.v., "Die Philosophie der Inder", 2 Aufl, Stuttgart 1958, s.221.Hauer J.W., "Der Yoga als Heilweg", Stuttgart 1932, s.95, 98-99; "Das 4 Buolides Yogasutra, ein Beitrag zu seiner Erklarung und Zeitbestiminung.StudiaIndo-Iranica", Leipzig 1931, s.122-133.Jacobi II., "Uber das Alter der Yoga�astra", "Zeitschrift der deutsehenmorgenlandischen Gesellschaft" VIII, Leipzig 1931, s.80-88.Janacek A., "Two Texts of Patanjali and a Statistical Comparison of TheirVocabularies", "Archiv Orientalni" 26/1, Praha 1958.Keith A.B., "The Samkhya-System", 2 Ed., Calcutta 1924, s.65 i in.; "SomeProblems of Indian Philosophy", "Indian Historical Quarterly" vol.8, Calcutta1932, 8.425-444.Prasad J., "The Date of Yogasutras", "Journal of the Royal Asiatic Society",London 1930, s.365-375.Radhakrishnan S., "Indian Philosophy", London 1957; przek�ad polski: "Filozofiaindyjska", t.II, Warszawa 1960, s.291 -292.Woods J.H., "The Yoga System of Patanjali", Harvard Oriental 'Series, vol.17,Cambridge (Mass.) 1914, s.XIII-XIX.3.STOSUNEK "JOGASUTR" DO SANKHJITradycja indyjska i historycy filozofii indyjskiej ��cz� sankhj� i jog� w par�na podstawie zwi�zków historycznych i tre�ciowych.W�ród specjalistów panujepowszechna opinia, �e joga opiera swoj� filozofi� na systemie sankhji.Tak naprzyk�ad jeden z pó�niejszych badaczy, Radhakrishnan, pisze: "Pata�d�aliusystematyzowa� poj�cia jogi i wy�o�y� je opieraj�c si� na metafizyce sankhji,któr� przej�� z drobnymi zmianami"1[18 ]8.Frauwallner utrzymuje, �e w obr�bie sankhji powsta�y dwa kierunki: obokszko�y filozoficznej, której droga polega�a na poznaniu logiczno-teoretycznym,powsta�a druga � droga jogi.Joga Pata�d�alego jest wed�ug niego ow� star�szko�� systemów sankhji1[19 ]9.Dasgupta zajmuje ostro�niejsze stanowisko.Na podstawie bardzo wyra�negopokrewie�stwa strony teoretycznej sankhji i jogi twierdzi, �e mo�na je uwa�a�za modyfikacje wspólnego systemu my�lowego.Ale nast�pnie dodaje: "pozwol�sobie przeto cz�sto obja�nia� jog� przez odwo�ywanie si� do idei sankhji"2[20 ]0, co z kolei , ja pozwol� sobie okre�li� mianem "metody niepewnej",; gdy�praktycznie obja�nia ona jog� pos�uguj�c si�' dzie�ami sankhji klasycznej.Ju� w upaniszadach, zw�aszcza takich jak "Katha� "�veta�vatara", "Maitrayani",znajdujemy g�ówne podstawy filozoficzne i najwa�niejsze terminy ontologicznesankhji i jogi.Keith pisze: "Ma�o jest w sankhji takich szczegó�ów, których bysi� nie da�o odnale�� w upaniszadach w tym lub innym miejscu"2[21 ]1.To samo odnosi si� do podstaw filozoficznych jogi, z t� ró�nic� na korzy��jogi, �e pewne jej aspekty znajdujemy w jeszcze starszych upaniszadaeh, a tak�ewe wcze�niejszych od nich, tekstach zaliczanych do Wed, a nawet pojawiaj� si�próby znajdowania pocz�tków jogi w przedaryjskim okresie dziejów Indii.Szko�y filozoficzno-praktyczne jogi [nie jedynie praktyczne] mog�y by� zatemrównie stare, je�li i nie starsze od szkó� sankhjanistycznych.Sankhja przedklasycznaNale�y wyra�nie odró�ni� sankhj� przedklasyczn� od klasycznej.Sankhjaprzedklasyczna znana jest fragmentarycznie ze wzmianek porozrzucanych poró�nych dzie�ach.[Najwa�niejszym �ród�em jest "Mahabharata".] Twórc� sankhjimia� by� m�drzec Kapila, �yj�cy � wed�ug tradycji � oko�o VII w.p.n.e [ Pobierz całość w formacie PDF ]