[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Aby da� po temu tym wi�cej sposobno�ci,prosz� wszystkich, którzy b�d� mieli do uczynienia jakie� zarzuty, abypofatygowali si� przes�a� je memu ksi�garzowi, przez którego powiadomiony, b�d�si� stara� bezzw�ocznie przes�a� moj� odpowied�.W ten sposób czytelnicy,widz�c razem jedno i drugie, tym snadniej b�d� mogli os�dzi� o prawdzie.Nieprzyrzekam zreszt� dawa� d�ugich odpowiedzi, lecz tylko wyzna� moje b��dybardzo szczerze, je�li je uznam; lub te�, je�li nie zdo�am si� ich dopatrze�,powiedzie� po prostu to, co b�d� uwa�a� za wskazane dla obrony rzeczy, którenapisa�em, nie do��czaj�c do wyja�nienia �adnego nowego przedmiotu, aby niepl�ta� si� bez ko�ca z jednego w drugi.Je�eli niektóre rzeczy z tych, o których mówi�em na pocz�tku Dioptryki iZjawisk atmosfery, ra�� zrazu z przyczyny, i� nazywam je przypuszczeniami i niezdradzam ochoty udowodnienia ich, niechaj czytelnik ma cierpliwo�� przeczyta�wszystko z uwag�, a mam nadziej�, i� zdo�am go zadowoli�.Zdaje mi si�, i�racje wywodz� si� z siebie w taki sposób, i� tak jak ostatnie dowiedzione s�przez pierwsze, które s� ich przyczynami, pierwsze wzajem przez ostatnie, któres� ich skutkami.I nie nale�y wyobra�a� sobie, i� pope�niam w tym b��d, którylogicy zowi� b��dnym ko�em.Poniewa� bowiem do�wiadczenie stwierdza wiele ztych skutków z zupe�n� pewno�ci�, przyczyny, z których je wywodz�, s�u�� nietyle, aby ich dowie��, co aby je wyja�ni�; przeciwnie raczej, one to czerpi� wnich swój dowód.A nazwa�em je przypuszczeniami jedynie dlatego, aby wiedziano,i� mniemam, �e mog� je wywie�� z tych pierwszych prawd, jakie powy�ejwyt�umaczy�em, ale �e wola�em tego jednak umy�lnie nie uczyni�, nie chc�c, abypewne umys�y, które wyobra�aj� sobie, i� poznaj� w jednym dniu to, co innyprzemy�la� w dwudziestu latach, skoro tylko powiedzia� im o tym dwa lub trzys�owa, i które, im bardziej s� bystre i �ywe, tym bardziej sk�onne s� do omy�eki tym mniej zdolne do prawdy, nie mog�y st�d wzi�� okazji budowania jakiejniedorzecznej filozofii na tym, co b�d� uwa�a� za moje zasady, i aby mnie nieprzypisywano za to winy.Co do mniema�, które s� zupe�nie moje w�asne, nieusprawiedliwiam ich jako nowych, ile �e je�li kto zbada ich racj�, pewienjestem, �e zdadz� mu si� proste i zgodne ze zdrowym rozumem, i� uzna je zamniej nadzwyczajne i mniej dziwne ni� jakiekolwiek inne, które by mo�na mie� wtych samych przedmiotach.Nie chlubi� si� te�, i�bym by� pierwszym twórc�któregokolwiek, ale �e nie przyj��em ich nigdy ani dlatego, i� powiedzia� jekto� drugi, ani te�, i� nie powiedzia�, ale jedynie dlatego, �e rozum mnie onich przekona�.A je�eli r�kodzielnicy nie b�d� mogli natychmiast wykona� wynalazku, który jestwyt�umaczony w Dioptryce, nie s�dz�, i�by mo�na powiedzie� przez to, i� jestz�y; bowiem jako �e trzeba wiele zr�czno�ci i w�o�enia, aby tak wykona� inarz�dzi� maszyny, które opisa�em, by nie brak�o w nich �adnej okoliczno�ci,nie mniej dziwi�bym si�, gdyby si� to powiod�o od pierwszego razu, ni� gdybykto� zdo�a� w jednym dniu nauczy� si� wybornie gra� na lutni przez to samo, i�da�oby mu si� wiern� tabulatur�.A je�li pisz� po francusku, j�zykiem megokraju, raczej ni� po �acinie, który jest j�zykiem moich nauczycieli, todlatego, i� mam nadziej�, �e ci, którzy pos�uguj� si� tylko swoim naturalnym iniezm�conym rozumem, lepiej zdo�aj� os�dzi� moje mniemania ni� ci, którzywierz� jeno staro�ytnym ksi�gom; co do tych za�, którzy ��cz� zdrowy rozum znauk�, a tych jedynie �ycz� sobie za s�dziów, nie b�d� oni, jestem pewny, takuprzedzeni na korzy�� �aciny, aby wzbraniali si� wyrozumie� moich racjidlatego, �e je wyra�am w pospolitym j�zyku.Zreszt�, nie chc� tu mówi� szczegó�owo o post�pach, jakie mam nadziej� uczyni�na przysz�o�� w naukach, ani te� wi�za� si� wobec publiczno�ci �adnymprzyrzeczeniem, którego dope�nienia nie by�bym pewien.Powiem jedynie, i�postanowi�em obraca� czas, jaki mi pozosta� do �ycia, wy��cznie na to, abystara� si� naby� pewn� znajomo�� przyrody, z której by mo�na by�o wyci�gn�� dlasztuki lekarskiej regu�y bardziej pewne ni� te, jakie posiadano dot�d [ Pobierz całość w formacie PDF ]