[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.�Gdyby przysz�o do wojny � mówi�� to cesarzpu�ci�by sobie krew z obudwu r�k.�Polityka ministra skarbu okre�lona tymi liniami prowadzi�a go naturalnie do p o� r e dni c t w a.Chcia� on by� mediatorem pomi�dzy 29-ym i carem, jak tylko si�przekona�, �esi�� powstania nie prze�amie � o czym ju� wiedzia� nazajutrz, to jest 30listopada.Lecz dotego potrzeba by�o dwóch rzeczy.Nasamprzód: �eby si� ruch 29-go do pewnegotylko rozwija�stopnia, a potem powiedzia� samemu sobie: �dalej nie pójd�; po wtóre: a�ebygabinetpetersburski (co mu si� ani razu nie zdarzy�o od czasów Piotra) zupe�nieodszed� od rozumu ichcia� traktowa� z Warszaw�, z Królestwem Polskim zrewolucjonizowanym d o p e wn ego s t o p n i a.Lubecki s�dzi� tedy, �e mu si� uda nada� temu pop�dowi takiobrót, �eby niemniej ani wi�cej mia� mocy w sobie, ale tyle tylko, ile by�o potrzeba dopoparcia w obliczucesarza jego prze�o�e�, jego argumentów, jego sofizmatów.Jedna czasem ideachwytaj�c si�najt�szych g�ów mo�e je tak opanowa�, �e wszystko tylko w niej i przez ni�widz�.W tymprzypadku by� Lubecki.Stan�� w �rodku mi�dzy dwoma ostateczno�ciami: mi�dzyrozj�trzeniemnarodu polskiego i dum� moskiewsk�, zapominaj�c, i� podobne po�o�enia wpolityce�adnego gruntu pod sob� nie maj�; zapominaj�c, �e wszystko, co tylko jest�rodkiem w �wiecienie mechanicznym, ale moralnym, jest s�absze od ka�dego z dwóch ekstremów.Zarazobaczymy, �e nie móg� ani ruchu ulicznego, ani potem cara nak�oni� do swoichindywidualnychwidoków.Zamojski, który dwojaki wp�yw móg� wywiera�, na Konstantego i na Rad�Administracyjn�,który tamtego straszy� post�pem rewolucji, t� o�miela� boja�ni� w.ksi�cia, niepojmowa�,równie jak Lubecki, do czego by Polsk� konstytucyjn� zerwanie z Moskw�doprowadzi� mog�o;ale �eby temu zapobiec, wskazywa� staremu rz�dowi podpartemu nowymi nazwiskamidaleko krótsz�, prostsz� drog�.Tacy ludzie � mniema� � jak Czartoryski, Pac,Niemcewicz,36Radziwi��, wchodz�c do Rady Administracyjnej, mogli i powinni byli nada� swemupo�rednictwuw tej sprawie charakter polityczny, odpowiedni ich wzi�to�ci w kraju.�ebyma�ejrzeczy ��dali od w.ksi�cia, �eby nic zgo�a u niego nie wytargowali: tego nieprzypuszcza�.We wstrz��nieniach politycznych uprzedzi� g�os publiczny jest to wzi�� nad nimprzewag�.Rewolucja nie powiedzia�a jeszcze, c z e g o c h c e.Rz�d og�aszaj�c n i e p od l e g � o � �by�by odgadn�� i obwie�ci� my�l ogó�u.Przez to samo by�by si� wi�c obwarowa�przeciwkoniemu i naby� potrzebnej nad nim mocy.Rada Administracyjna tym sposobemspopularyzowana,znalaz�szy �ywio� dalszej egzystencji dla siebie, znalaz�szy si�� potrzebn� dodalszegosprawowania swej w�adzy, mog�a j� w taki sposób sprawowa�, �eby st�d wynikn�ydla krajuw granicach kongresowych pewne ulepszenia konstytucyjne, a nie przysz�o dokreków nieprzyjacielskichz carem.N i e p o d l e g � o � � bez wojny z Moskw� by�o to wi�c s�owowynalezione dla zaj�cia na czas imaginacji powstania, s�owo bardzo dowcipne,lecz w grunciepró�ne.Innemu w Warszawie, a innemu w Petersburgu uleg�oby t�umaczeniu.WWarszawieoznacza�oby dobr� wol� rz�du; w Petersburgu by�oby uwa�ane jako wyci�nionegwa�towno�ci� insurekcji, jako �rodek uspokojenia jej, niejako n a s y c e n ia w pierwszejchwili; a zatem jako �rodek przeciwko niej samej obrócony.W istocie: gdyby by�a Rada Administracyjna albo natychmiast og�osi�a n i e p od l e g�o � � kraju i ten akt kaza�a zaraz potem ulegalizowa� w.ksi�ciu, albo przedog�oszeniempos�a�a do niego propozycj�, rodzaj ultimatum, �e to musi uczyni�, �eby nieulec, �eby nieda� si� rozwin�� ruchowi do ostateczno�ci, zgubnej dla niej, dla niego samego idla interesupa�stwa rosyjskiego: w.ksi��� by�by niepochybnie na to zezwoli�, by�by musia�na to zezwoli�.Lubecki sam jeden zepsu� to dzie�o, ten tak sztuczny sposób opanowania iomamieniarewolucji � omamienia samego nawet cara.On jeden nie dopu�ci� nowemu sk�adowiRadydoj�� do maksimum, który jej osi�gn�� pozwala�y okoliczno�ci.On jeden wzi�� nasiebieprzekona� w.ksi�cia, �e dotychczasowe kroki i modyfikacja rz�du by�ydostateczne do stawieniaczo�a rosn�cym wypadkom � i ci�ko pob��dzi� w tym wzgl�dzie! Zamiastwyczerpn��to wszystko, co mia�o w sobie mocnego i podobnego to po�o�enie RadyAdministracyjnej,zamiast wyjedna� przez to pokój u insurekcji, a akces do tego, co si� ju�sta�o, u w ksi�cia,minister skarbu wola� postawi� w�adz� w takim stosunku do ruchu ulicznego, i�si� zdawa�o,�e z nim bój otwarty stoczy� zamierza.Tego� dnia wieczorem po raz pierwszy zjawi� si� w rz�dzie genera� Ch�opicki,którego rewolucjai Rada Administracyjna, obiedwie w innym celu, szuka�y od dawna.Obecno��,gro�nanawet postawa carewicza, fa�szywe przekonanie o pot�dze samodzier�cy i o silenarodupolskiego, nade wszystko za� brak tego m�odzie�czego zapa�u, którego nic niezast�pi, nic nieocuci w duszy ludzkiej, je�li raz ostygnie, postawi�y go od razu na tym punkciewidzenia ca�ejrzeczy, z którego, aby przeze� widziana by�a, �yczy� sobie minister skarbu i ciwszyscy, którzyjego widoki popierali.Kontrrewolucja rzuca�a si� w jego obj�cie.Jemu nadwojskiemporucza�a dowództwo, wiedz�c z pewno�ci�, w jakim je celu przyjmuje.Ch�opickiuiszcza�;si� z tego, co by� dawniej powiedzia� chc�cym go wci�gn�� w sprzysi�enie: ��eod powsta�cównigdy �adnej w�adzy nie we�mie�.Bra� w�adz�, ale z r�k rz�du dzia�aj�cegojeszcze wimieniu Miko�aja.Bra� j� nie w interesie powstania, lecz przeciwnie (i tegoprzed rz�dem nieukrywa�), na b u n t o w n i k ó w, �dla przywrócenia porz�dku � jak si�wyra�a� � dla pow�ci�gnien�ar a b u n k ó w, dla uj�cia w ryz� rozpasanego �o�nierstwa� � i to tylko,poniewa�go wzywano imieniem Miko�aja.S�owa te, oddaj�ce wiernie charakter,wyobra�enia,zamys�y cz�owieka, w którym lud i wojsko pok�ada�o zaufanie nieograniczone, niesprawi�yna cz�onkach Rady Administracyjnej przykrego wra�enia.Owszem ten jawny wstr�t,tenostry j�zyk, to lekcewa�enie, ta nawet wzgarda unosz�cego si� za nim samymzapa�u powszechnegoczyni�y go tym niezb�dniejszym w przekonaniu rz�du.U celu �ycze� wszystkichznalaz� si� na koniec m�� wszystkim przeciwny [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

listy-do-eda.opx.pl