[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dla lekarza tak� kategori� odniesieniamog� by� lekarze, a dla adwokata adwokaci, chocia� tak jednych, jak drugichtrudno uzna� za grup� w �cis��ym, socjologicznym znaczeniu tego terminu.W rozwa�aniach o grupach odniesienia rozumianych szeroko, w spo�sób obejmuj�cyrównie� zbiorowo�ci i kategorie spo�eczne, szczególn� uwag� przyci�ga wybórprzez jednostk� grup odniesienia.Jest rzecz� wiadom�, �e grup� odniesieniamo�e by� zarówno grupa, której jed�nostka jest uczestnikiem, jak i taka, doktórej nie nale�y.Natomiast nie do ko�ca wiadomo, jakie s� mechanizmy wyborugrup odniesienia.Wskazuje si� jedynie, �e w spo�ecze�stwach mobilnych,otwartych, w których zmiany pozycji i przynale�no�ci grupowych s� nie tylkomo��liwe, ale i �atwe, jednostka mo�e orientowa� si� nie na grupy, do któ�rychnale�y, ale do których aspiruje.Takie zorientowanie mo�e by� u�y�teczne jakorodzaj socjalizacji przygotowuj�cej do cz�onkostwa w no�wej grupie czy te� doprzynale�no�ci do nowej, na przyk�ad zawodo�wej kategorii.Natomiast wspo�ecze�stwach zamkni�tych, niemobilnych, orientacja na standardy grupy, wktórej nie tylko si� nie uczest�niczy, ale i nie ma �adnych mo�liwo�cispe�nienia warunków uczestnic�twa, mo�e mie� szkodliwe skutki.Jednostka,która, uczestnicz�c w jed�nej grupie, �yje wedle norm i standardów innej,takiej, do której nie ma �adnych szans nale�e�, staje si� dziwol�giem i zostajeuznana za de�wianta b�d� zostaje wy��czona z tej pierwszej i, nigdzie nieprzynale��c, staje si� cz�owiekiem marginesu (Merton 1982c: 343-344).Wyobra�mysobie mieszczanina, który w spo�ecze�stwie stanowym zaczyna �y�, za�chowywa�si� i ubiera� jak szlachcic, i pomy�lmy, czym by si� to dla niego sko�czy�o.Przypadki niepokrywania si� grup odniesienia z grupami uczestnic�twauprzytomniaj�, �e nie ka�da grupa, w której ludzie uczestnicz�, jest dla nichgrup�, z któr� w pe�ni si� identyfikuj� i która jest dla nich grup� w�asn� wwywodz�cym si� od Sumnera rozumieniu.Rozdzia� VIII.Grupa spo�eczna 201Problematyka grup odniesienia bywa rozpatrywana zarówno z per�spektywyfunkcjonalistycznej, jak i interakcjonistycznej.Z perspekty�wyfunkcjonalistycznej uwaga skupia si� na funkcjach i dysfunkcjach grupodniesienia w stosunku do jednostek i zbiorowo�ci.W przypad�ku perspektywyinterakcjonistycznej grupa odniesienia jest przedmiotem zainteresowania jakogrupa, której �wiatopogl�d jest dla aktora uk�a�dem odniesienia w organizowaniuw�asnego sposobu postrzegania i rea�gowania.ROZDZIA� IXOrganizacja formalna1.Celowe grupy formalne, czyli organizacje 2052.Historyczne �ród�a socjologii organizacji 2073.�Patologie" organizacji formalnych 2124.Organizacje jako przedmiot zainteresowania socjologii 2151.Celowe grupy formalne, czyli organizacjeW czasach kiedy socjologowie pos�ugiwali si� szerokim poj�ciem grupy izajmowali wyodr�bnianiem ich rodzajów, jednym z nich by�y celowe grupyformalne.Obecnie ten rodzaj zbiorowo�ci pod mianem organizacji formalnych sta�si� autonomicznym przedmiotem zainteresowania jednej z subdyscyplinsocjologicznych.Grupy celowe s� to grupy, które powstaj� dla zaspokojenia jakich� potrzeb ichcz�onków czy te� realizacji przez nich jakich� zada�.Z tego rodzaju grupamimamy do czynienia na ró�nych poziomach �ycia spo��ecznego, ��cznie z poziomemmikrospo�ecznym.Jednak�e grupy celowe wyst�puj�ce w �wiecie ma�ych grup niemaj� charakteru sformalizowa�nego.Zazwyczaj powstaj� spontanicznie, a ichcz�onków ��cz� g�ównie stosunki osobowe.Okre�lenie organizacja z kolei w swoim najszerszym znaczeniu �od�nosi si� dowzgl�dnie trwa�ego, celowego uporz�dkowania dzia�a� i za�chowa� ludzkich [.].Uporz�dkowanie dzia�a� polega na wprowadzeniu wzgl�dnie trwa�ych zasadpost�powania w okre�lonych sytuacjach" (Kami�ski 1991:133-134).Organizacjarozumiana jako uporz�dkowanie dzia�a� zwi�zana jest z podzia�em pracy iwyst�puje we wszystkich ludzkich zbiorowo�ciach, w których taki podzia�istnieje.Dotyczy to równie� grup pier�wotnych.Przyk�adem mo�e by� rodzina.Wka�dej rodzinie dzia�ania jej cz�onków s� uporz�dkowane i wiadomo, do kogonale�y wykonywanie poszczególnych czynno�ci.Wiadomo na przyk�ad, �e matkagotuje obiad, a ojciec zmywa po obiedzie.Syn wyprowadza psa na spacer, a córkaod�kurza przedpokój.Jaka� organizacja dzia�a� wytwarza si� w ka�dej ro�dziniei kszta�tuje zarówno pod wp�ywem wzorów kulturowych danego spo�ecze�stwa, jak iposzczególnych �rodowisk, a tak�e cech osobowo��ciowych cz�onków rodziny.Wjednej rodzinie ojciec zmywa po obiedzie, gdy� matka tego nie cierpi, w innejmatka zmywa, a ojciec gotuje obiady, poniewa� jest smakoszem i uwielbiaeksperymenty kulinarne.W grupach pierwotnych organizacja dzia�a� powstaje spontanicznie, a nast�pnieprzechodzi w zwyczaj.Jednak�e nigdy nie jest sztywna i nie�zmienna, alestanowi przedmiot ci�g�ych negocjacji.Ponadto nie ona okre�la charaktergrupy [ Pobierz całość w formacie PDF ]